بسیاری بر این باورند که پارچهی پشمی تنها با استفاده از پشم گوسفندان تولید میشود درحالی از پشم حیوانات دیگر مثل شتر نیز میتوان پارچه تولید کرد؛ برخی حتی از موی خرگوش نیز برای بافتن این نوع پارچه بهره میبرند. با این حال در اغلب موارد پشمی که ما در نظر داریم از موی گوسفند به دست آمده است.
پشم درواقع از پروتئینی بنام کراتین تشکیل شده است. طول آن عموما چیزی میان 3.8 تا 6.8 سانتی متر است که درواقع بستگی به گونه ی گوسفند مورد نظر دارد. از لحاظ ساختاری پشم از سه جزء کوتیکول، کورتکس و مدولا دارد.
ساختار پشم
کورتکس لایهی خارجی پشم است؛ لایهای که اغلب نقش محافظتی دارد و از عناصری تشکیل شده که قابل اتصال به دیگر عناصر هستند. بدین صورت وقتی الیاف پارچهی پشمی در تماس با یکدیگر قرار میگیرند، به راحتی به یکدیگر متصل میشوند. این خصوصیت باعث میشود پشم به راحتی به نخ ریسیده شود. از طرفی کورتکس از میلیون ها سلول غشایی تشکیل شده است که در انواع مختلف پشم، مثل گونه ی رنگدار آن، میتواند دارای رنگدانه و ملانین باشد. آرایش سلول های غشایی در کورتکس پشم، شکل مجعد معروف آن را پدید میاورند.
آخرین لایه، مدولا، در اکثر پشم های مرغوب دیده نمیشود. مدولا متشکل از یک سری سلول هاست که بطرز ناپایداری قرار گرفته اند و فضاهای پر از هوایی را ایجاد میکنند که باعث بوجود آمدن خصوصیت عایق گرمایی بودن در پشم میشود.
پشم به مقدار زیادی جاذب آب است و به این سبب راحت تر از بسیاری پارچه ها رنگ میپذیرد. باوجود اینکه عایق خوبی است اما در دمای بالا رنگ خود را از دست میدهد و حتی میسوزد. پشم خاصیت کشسانی مناسبی دارد و هرکدام از الیافش تا 25% میتوانند کشیده شوند بدون آنکه از هم گسیخته شوند. لیکن چون جاذب خوبی برای آب است در صورت خیس شدن، آب میرود و این پارچه به این خصوصیت معروف است.
تولید پارچه پشمی
از پشم، انواع مختلفی از پارچه را میتوان تولید کرد. الیاف آن تطبیق پذیرند و با الیاف طبیعی یا مصنوعی دیگر قابل استفاده هستند. به علاوه روی پارچه ی پشمی نیز میتوان ظریف کاری هایی انجام داد.
تولید این نوع پارچه با استفاده از انواع مختلفی پشم صورت میگیرد. برای مثال پشمی که از گوسفند جوان، هشت ماهه یا کمتر، گرفته میشود را “پشم بره” میخوانند. این نوع پشم نبست به پشم پوست دباغی شده حس طبیعی تری دارد. “پشم پوست دباغی” شده عموما از حیواناتی که به کشتارگاه فرستاده میشوند، گرفته میشود. این پشم کیفیت کمتری دارد و لباس هایی که از پارچه ی آن دوخته میشوند نیز کیفیت بالایی ندارد. ممکن است عبارت “پشم خام” نیر به گوشتان خورده باشد. اکثرا گمان میکنند خام بودن پشم به معنای بالاتر بودن کیفیت آن است، ولی درواقع تنها به این معنی است که پشم هنوز تحت هیچ دستکاری صنعتی ای قرار نگرفته و خام است؛ پس کیفیت پشم هیچ ربطی به خام بودن یا نبودن آن ندارد.
گونه های مختلف پشم که پیش تر اسم برده شد در ساخت دو گونه پارچه ی پشمی استفاده میشوند: پارچه ی پشمی ورستد (Worsted) با الیاف ریز تر و پارچه ی پشمینه یا وولن(Woolen) با الیاف درشت تر. پارچه ی وولن دوام کمتری نسبت به ورستد دارد اما به طور کلی گرم تر از آن است.
این مقاله مفید بود؟ در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.